Korzyść: Struktura Macierz porozumienia i pewności pomaga zaklasyfikować problemy, z którymi mierzy się organizacja, do jednej z czterech kategorii: prosty, skomplikowany, złożony lub chaotyczny.
 Czas: 45 min. 

Czym jest struktura Macierz porozumienia i pewności?

Macierz porozumienia i pewności (Agreement & Certainty Matrix) to jedna ze struktur Liberating Structures. Liberating Structures to łatwe w praktycznym użyciu i adaptacji narzędzia stworzone w celu wspierania partycypacyjnego i efektywnego zarządzania procesami grupowymi w trakcie spotkań i warsztatów. O Liberating Structures przeczytasz więcej tutaj.

Jakie jest przeznaczenie struktury Macierz porozumienia i pewności?

Struktura pomaga zaklasyfikować problem do jednej z czterech kategorii: prosty, skomplikowany, złożony lub chaotyczny. Dzięki dopasowaniu problemów do odpowiednich metod ich rozwiązania, Macierz porozumienia i pewności pomaga ograniczyć marnotrawstwo zasobów i energii, jak również unaocznić zakres i charakter problemów, z jakimi mierzą się uczestnicy organizacji. O rodzajach twórczych problemów pisaliśmy tutaj oraz tutaj. Warto tam zajrzeć! 

Rodzaje problemów w Macierzy porozumienia i pewności

Zgodnie z podręcznikiem Liberating Structures, istnieją cztery rodzaje problemów.

Problem prosty można rozwiązać go za pomocą łatwych do powielenia praktyk działania. Problem skomplikowany wymaga od ekspertów w danej dziedzinie opracowania zaawansowanego rozwiązania, które przyniesie przewidywalne wyniki. Problem złożony to taki, gdy istnieje kilka uzasadnionych sposobów postępowania, ale wyników nie można szczegółowo przewidzieć. Natomiast problem chaotyczny występuje wówczas, gdy kontekst jest zbyt burzliwy, aby zidentyfikować sposób postępowania.

Do opisania różnic między kategoriami można użyć prostej analogii: prosty jest jak przestrzeganie przepisu, skomplikowany jak wysłanie rakiety na księżyc, złożony jest jak wychowanie dziecka, a chaotyczny jak gra pt. Przypnij ogon osiołkowi.

Tabela 1. Cztery rodzaje problemów w strukturze Macierz porozumienia i pewności.

Źródło: Polskie opracowanie 33 struktur Liberating Structures (2020).

Pięć elementów struktury Macierzy porozumienia i pewności

A oto 5 elementów struktury Macierz porozumienia i pewności: 

1. Zaproszenie uczestników:

• Zachęć uczestników do zaklasyfikowania swojego problemu do jednej z czterech kategorii – jako problem prosty, skomplikowany, złożony lub chaotyczny.
• Poproś o umiejscowienie problemów na macierzy zgodnie z dwoma pytaniami:
  • (1) Jaki jest stopień porozumienia między uczestnikami względem problemu i sposobu jego rozwiązania?
  • (2) Jaki jest stopień pewności i przewidywalności wyników, jakie zostaną wygenerowane z rozwiązań zaproponowanych w celu rozwiązania problemu?
• Poproś uczestników, aby pomyśleli o podejściach do rozwiązania problemu, które już stosują lub rozważają, oraz aby ocenili dopasowanie podejść do natury problemu i określili, gdzie występują niedopasowania.

2. Zaaranżowanie przestrzeni i potrzebne materiały:

• Krzesła do siedzenia w grupach od 4 do 6 osób.
• Małe, okrągłe stoły (opcjonalne).
• Obszerna pusta ściana z przyczepionym wzorem macierzy i przestrzenią do pisania.
• Kartka z czystą macierzą do uzupełnienia, dla każdego uczestnika.
• Karteczki i długopisy dla każdego uczestnika.

3. Aktywność uczestników:

• Wszyscy zaangażowani w zespół roboczy bądź jednostkę, której problem dotyczy (nie tylko liderzy).
• Wszyscy mają równe szanse na wniesienie swojego wkładu.

4. Podział na grupy:

• Najpierw indywidualnie, do samodzielnej oceny.
• Następnie w małych grupach po 4-6 osób.
• Na końcu całą grupą.

5. Instrukcja postępowania i ramy czasowe:

• Poproś uczestników, aby samodzielnie wypisali na pojedynczych karteczkach wszystkie problemy i wyzwania, jakie zajmują ich głowę. Czas: 5 min.
• Wciąż samodzielnie, uczestnicy umieszczają swoje karteczki na indywidualnych macierzach. Czas: 5 min.
• Poproś o dyskusje w parach. Czas: 5 min.
• Zachęć do porozmawiania w grupach 4-6-osobowych w celu znalezienia punktów wspólnych, różnic i niezgodności. Czas: 10 min.
• Poproś o umiejscowienie wszystkich karteczek na wspólnej macierzy na ścianie. Czas: 5 min.
• Poproś o połączenie się w małe grupy, spojrzenie na macierz z dystansu i zastanowienie się nad pytaniami: Jakie wzorce dostrzegamy?, Czy wyróżniają się jakieś szczególne niezgodności do zaadresowania?. Czas: 5 min.
• Zaproś wszystkich do podzielenia się refleksjami na forum i do zdecydowania
  o kolejnych krokach. Czas: 10 min.

Nota finalis

 Uwaga! Pamiętaj, że żadna technika kreatywnego myślenia nie zastąpi holistycznego programu zarządzania kreatywnością w organizacji. Kreatywni jesteśmy codziennie, w różnych porach dnia, a nie tylko w czasie organizowanych doraźnie spotkań i warsztatów. Poszczególne elementy systemu zarządzania kreatywnością (np. ludzie, procesy, niematerialne i materialne środowisko pracy) powinny wzajemnie się wspierać, pobudzając aktywność twórczą zespołów, także w sytuacjach całkiem nieformalnych i spontanicznych.

Poznaj szerszy kontekst:

  Dowiedz się więcej na temat technik kreatywnego myślenia.

  Dowiedz się więcej na temat procesu kreatywności.

  Dowiedz się więcej na temat klimatu dla kreatywności.

  Dowiedz się więcej na temat motywowania do zachowań kreatywnych.

  Dowiedz się więcej na temat cech osób kreatywnych. 

  Dowiedz się więcej na temat burzy mózgów oraz dobrych praktyk brainstormingu.

  Dowiedz się więcej na temat typologii kreatywnych pomysłów.

  Dowiedz się więcej na temat kreatywności zespołu.  

Referencje / References:

Polskie opracowanie 33 struktur Liberating Structures (2020).