Korzyść: Analiza funkcjonalna pomaga opracować nowe kombinacje atrybutów obiektu.
Czas: ∝
Czym jest Analiza morfologiczna?
Analiza morfologiczna to oparta na zasadach 🔧 kombinatoryki technika twórczego rozwiązywania problemów. Jej istota sprowadza się do znajdowania pomysłów poprzez przypadkowe łączenie ze sobą – w całkiem nowe i nieoczekiwane kombinacje – wyróżnionych atrybutów analizowanego obiektu.
Technika została opracowana przez Fritza Zwickiego (1969) na potrzeby astrofizyki.
Analiza morfologiczna to technika asocjacyjna – odległego kojarzenia.Dokonywanie skojarzeń to jeden z kilku procesów generatywnych – twórczych operacji wykonawczych. O twórczym poznaniu, kojarzeniu idei oraz o tym, jak powstają nowe pomysły, przeczytasz więcej tutaj.
Analiza morfologiczna – procedura postępowania:
- 🔬 Określ problem.
- 🔍 Wyróżnij najważniejsze wymiary / aspekty charakteryzujące badany obiekt.
- 📋 Określ atrybuty dla każdego z wyróżnionych wcześniej wymiarów / aspektów.
- 🔮 Łącz i badaj różne kombinacje atrybutów związanych z różnymi wymiarami / aspektami obiektu.
Podpowiedź. Dla powodzenia pracy niezbędne jest bezwzględne przestrzeganie zasady odroczonego wartościowania i zasady irracjonalnej racjonalności. O zasadach i strategiach heurystycznych przeczytasz tutaj i tutaj.
📌 Przykład. Załużmy, że naszym celem jest stworzenie całkiem nowej i nietypowej zabawki. (1) Najpierw wyróżniamy wymiary / aspekty obiektu (są to nagłówki kolumn w poniższej tabeli), a następnie (2) dla każdego wymiaru / aspektu określamy atrybuty obiektu (są to poszczególne wiersze). Wyróżniamy tylko istotne lub interesujące nas wymiary i atrybuty. → A oto i efekt:
W kolejnym kroku (3) zestawiamy ze sobą poszczególne atrybuty w całkiem nowe kombinacje, poszukując rozwiązania, które stanowi odpowiedź na nasz problem, badź po prostu jest nietypowe, oryginalne, twórcze.
A oto i efekt dla połączenia atrybutów: szkło + papier + niemowlę + wyobraźnia + myślenie twórcze (widziany oczami sztucznej inteligencji):
Nota finalis
Uwaga! Pamiętaj, że żadna technika kreatywnego myślenia nie zastąpi holistycznego programu zarządzania kreatywnością w organizacji. Kreatywni jesteśmy codziennie, w różnych porach dnia, a nie tylko w czasie organizowanych doraźnie spotkań i warsztatów. Poszczególne elementy systemu zarządzania kreatywnością (np. ludzie, procesy, niematerialne i materialne środowisko pracy) powinny wzajemnie się wspierać, pobudzając aktywność twórczą zespołów, także w sytuacjach całkiem nieformalnych i spontanicznych.
Poznaj szerszy kontekst:
Dowiedz się więcej na temat technik kreatywnego myślenia.
Dowiedz się więcej na temat procesu kreatywności.
Dowiedz się więcej na temat klimatu dla kreatywności.
Dowiedz się więcej na temat motywowania do zachowań kreatywnych.
Dowiedz się więcej na temat cech osób kreatywnych.
Dowiedz się więcej na temat burzy mózgów oraz dobrych praktyk brainstormingu.
Dowiedz się więcej na temat typologii kreatywnych pomysłów.
Dowiedz się więcej na temat kreatywności zespołu.
Referencje / References:
Na podstawe: Nęcka, E., Orzechowski, J., Gruszka, A. (2019), Trening Twórczości, Smak słowa, Sopot