Korzyść: Brikolaż to ćwiczenie polegające na tworzeniu nowego wytworu przy wykorzystaniu zastanych elementów składowych. 
 Czas: ∝

Czym jest brikolaż?

 Brikolaż (fr. bricolage) oznacza majsterkowanie i samodzielne, nieprofesjonalne naprawy różnego rodzaju przedmiotów użytkowych, a także łataninę – łączenie niepowiązanych ze sobą elementów. Termin ten rozpowszechniony został przez Claude Lévi-Straussa.

W odniesieniu do procesów twórczych termin ten używany jest na oznaczenie czynności tworzenia nowej rzeczy lub dzieła artystycznego przy wykorzystaniu zastanych elementów składowych. Typowy bricolage polega na stworzeniu rzeźby z elementów, które zostały rzeźbiarzowi narzucone lub dostarczone – i tylko z nich (Nęcka i in., 2019). 

Brikolaż w kontekście kreatywności

Technika brikolażu w kontekście kreatywności wykorzystywana jest głównie jako ćwiczenie albo kreatywna rozgrzewka przed zadaniami innego typu.

Brikolaż może być jednak wykorzystany także w procesie rozwoju lub modyfikacji realnych produktów, a także do poszukiwania alternatywnych ich wersji.

Na czym polega brikolaż?

Nowy przedmiot. W podstawowym wariancie z narzuconych materiałów tworzy się nowy przedmiot o większej lub mniejszej użyteczności. Uczestnicy losują po kilka przedmiotów, a następnie konstruują z nich, pracując w grupach, obiekt, który realizuje określone cele, np. może zostać zareklamowany w telewizji lub spełnia pożądane funkcje.

Opowieść. Werbalna odmiana tej techniki polega na wybraniu (wylosowaniu) kilku słów i ułożeniu historyjki zawierającej wszystkie słowa w określonej kolejności. Na przykład każdy uczestnik losuje jedno słowo, które musi zostać wykorzystane we fragmencie opowiadania. Praca odbywa się w grupach. Każdy jest współautorem opowieści.

Redefinicja problemu. Inny wariant brikolażu to redefiniowanie problemu. Po określeniu problemu generuje się kilka typowych skojarzeń, oddających jego istotę. Następnie skojarzenia te traktuje się jako tworzywo bricolage’u, w którego wyniku powinniśmy uzyskać nowe sformułowanie wybranego problemu. Innymi słowy, wymyślamy nową formułę problemu, wykorzystujące wszystkie kluczowe skojarzenia, które powstały w poprzednim kroku (jest to łatanina, a nie tworzenie definicji problemu od początku).

Nota finalis 

 Uwaga! Pamiętaj, że żadna technika kreatywnego myślenia nie zastąpi holistycznego programu zarządzania kreatywnością w organizacji. Kreatywni jesteśmy codziennie, w różnych porach dnia, a nie tylko w czasie organizowanych doraźnie spotkań i warsztatów. Poszczególne elementy systemu zarządzania kreatywnością (np. ludzie, procesy, niematerialne i materialne środowisko pracy) powinny wzajemnie się wspierać, pobudzając aktywność twórczą zespołów, także w sytuacjach całkiem nieformalnych i spontanicznych.

Poznaj szerszy kontekst:

  Dowiedz się więcej na temat technik kreatywnego myślenia.

  Dowiedz się więcej na temat procesu kreatywności.

  Dowiedz się więcej na temat klimatu dla kreatywności.

  Dowiedz się więcej na temat motywowania do zachowań kreatywnych.

  Dowiedz się więcej na temat cech osób kreatywnych. 

  Dowiedz się więcej na temat burzy mózgów oraz dobrych praktyk brainstormingu.

  Dowiedz się więcej na temat typologii kreatywnych pomysłów.

  Dowiedz się więcej na temat kreatywności zespołu.  

Referencje / References:

Na podstawe: Nęcka, E., Orzechowski, J., Gruszka, A. (2019), Trening Twórczości, Smak słowa, Sopot.