Korzyść: Analiza funkcjonalna pomaga opracować lepszą wersję obiektu. 
 Czas: ∝

Czym jest Analiza funkcjonalna?

Analiza funkcjonalna to technika twórczego rozwiązywania pomysłów, która pomaga wytworzyć nową wersję obiektu realizującą (lepiej lub inaczej) określone funkcje. Technika zopstała opracowana przez Michela Fustiera.

Analiza funkcjonalna należy do grupy technik związanych z abstrahowaniem (operacją abstrahowania).

 Abstrahowanie to to jeden z procesów generatywnych – twórczych operacji wykonawczych. Abstrahowanie polega na wyróżnianiu w wybranych obiektach tylko pewnych ich aspektów czy cech, a pomijanie innych. Dzięki takim operacjom możliwe jest definiowanie i redefiniowanie obiektów, klasyfikowanie ich według mniej lub bardziej typowych kryteriów, wreszcie – dostrzeganie podobieństw między obiektami, w których wyabstrahowano podobne cechy (Nęcka i in., 2019). Więcej na temat abstrahowania przeczytasz tutaj.

Na czym polega Analiza funkcjonalna?

Analiza funkcjonalna to proces złożony z trzech etapów. 

Etap 1. Tworzenie drzewa funkcji

Pierwszym etapem procedury jest opracowanie drzewa funkcji dla danego obiektu (np. myszki do komputera). Wyróżniane są funkcje podstawowe oraz funkcje podrzędne (tj. szczegółowe).

Jak tworzyć drzewo funkcji? 

Tworzenie drzewa funkcji polega na stopniowym uszczegóławianiu podstawowych funkcji obiektu. Efektem pracy powinien być rysunek drzewa o kilku  konarach (są to funkcje podstawowe obiektu), rozgałęziających się na coraz to drobniejsze gałązki (są to funkcje szczegółowe obiektu). Poszczególne „rodziny funkcji” można przedstawić na rysunku różnymi kolorami, zwiększy to jego czytelność (patrz rysunek 1). 

W przypadku myszki do komputera do funkcji podstawowych zaliczyć możemy m.in.:

• funkcje związane z nawigowaniem po ekranie komputera (np. scrollowanie),
• funkcje związane z estetyką,
• funkcje związane z wygodą podczas podroży,
• funkcje związane z ochroną zdrowia (np. myszka ergonomiczna).

Etap 2. Analiza funkcji

Drugim etapem procedury jest analiza funkcji. Przedmiotem dalszej analizy są funkcje na ostatnim poziomie szczegółowości (funkcje szczegółowe). Wyróżniamy wśród nich funkcje:

• Zbiór (a): pełnione do tej pory przez badany obiekt i pożądane;
• Zbiór (b) pełnione do tej pory przez badany obiekt, ale zbędne, nieakceptowane przez nas lub sprzeczne z naszym systemem wartości;
• Zbiór (c) niepełnione przez dany obiekt do tej pory, ale pożądane.

W przypadku myszki do komputera większość zidentyfikowanych funkcji jest już realizowana. Możemy jednak spróbować rozwinąć grupę funkcji związaną z ochroną zdrowia (→ monitorowanie parametrów zdrowotnych).

Etap 3. Tworzenie nowej wersji obiektu

Ostatnim etapem procedury jest tworzenie nowej wersji obiektu. W tym celu dokonujemy wyboru funkcji ze zbiorów (a) i (c), a następnie projektujemy obiekt, który będzie je realizował w znacznie lepszy lub zupełnie inny sposób. Gdy ujęcie w jednym obiekcie wszystkich funkcji ze zbiorów (a) i (c) jest niemożliwe, można opracować kilka alternatywnych projektów obiektu, z których każda spełnia tylko pewną część pożądanych funkcji.

Podpowiedź. Jeżeli zależy nam na oryginalności nowej wersji obiektu, warto skoncentrować się na funkcjach ze zbioru (c) – będą one zupełnie nowymi, nieoczywistymi aspektami produktu. Podobnie uczynił m.in. koncern Coca-Cola, wypuszczając na rynek colę bez cukru i kofeiny (Nęcka i in., 2019). 

W przypadku myszki do komputera możemy pokusić się o opracowanie myszki, która monitorować będzie np. tętno. Długość czasu spędzanego zazwyczaj przed komputerem sprawia, że przy pomocy takiego obiektu będziemy mogli wcześnie wykryć pewne anomalie, np. arytmię. A oto i efekt: 

Nota finalis 

 Uwaga! Pamiętaj, że żadna technika kreatywnego myślenia nie zastąpi holistycznego programu zarządzania kreatywnością w organizacji. Kreatywni jesteśmy codziennie, w różnych porach dnia, a nie tylko w czasie organizowanych doraźnie spotkań i warsztatów. Poszczególne elementy systemu zarządzania kreatywnością (np. ludzie, procesy, niematerialne i materialne środowisko pracy) powinny wzajemnie się wspierać, pobudzając aktywność twórczą zespołów, także w sytuacjach całkiem nieformalnych i spontanicznych.

Poznaj szerszy kontekst:

  Dowiedz się więcej na temat technik kreatywnego myślenia.

  Dowiedz się więcej na temat procesu kreatywności.

  Dowiedz się więcej na temat klimatu dla kreatywności.

  Dowiedz się więcej na temat motywowania do zachowań kreatywnych.

  Dowiedz się więcej na temat cech osób kreatywnych. 

  Dowiedz się więcej na temat burzy mózgów oraz dobrych praktyk brainstormingu.

  Dowiedz się więcej na temat typologii kreatywnych pomysłów.

  Dowiedz się więcej na temat kreatywności zespołu.  

Referencje / References:

Na podstawe: Nęcka, E., Orzechowski, J., Gruszka, A. (2019), Trening Twórczości, Smak słowa, Sopot