Korzyść: Brainsteering to ustrukturyzowana odmiana burzy mózgów, która pomaga przezwyciężyć niektóre mankamenty tradycyjnej burzy mózgów, ukierunkowując kreatywność zespołu tam, gdzie jest ona rzeczywiście pożądana z punku widzenia interesów i ograniczeń organizacji. 
Czas: 3-5h.
Na czym polega Brainsteering?
Na temat burzy mózgów pisaliśmy szczegółowo 
tutaj.
Brainsteering to ustrukturyzowana odmiana burzy mózgów, która pomaga przezwyciężyć niektóre niedoskonałości tradycyjnej burzy mózgów.
Autorami techniki brainsteering są bracia, a zarazem konsultanci McKinsey, Kevin i Shawn Coyne. Technika została opisana w książce pt. Brainsteering: A Better Approach To Breakthrough Ideas, opublikowanej po raz pierwszy w 2011 roku.
Autorzy techniki twierdzą, że tradycyjna burza mózgów posiada wiele wad i mankamentów, które sprawiają, że jej efektywność nie jest optymalna. A oto kilka z nich:
- ❎ Grupa nie bierze pod uwagę możliwości i ograniczeń organizacji.
- ❎ Grupa nie pracuje w sposób optymalny, z równym zaangażowaniem.
- ❎ Grupa pracuje nad kilkoma problemami jednocześnie, przedwcześnie kończąc sesję.
- ❎ Grupa nie ma klarownej wizji dalszych działań.
Brainsteering proponuje alternatywne, bardziej ustrukturyzowane podejście, które ukierunkowuje kreatywność grupy tam, gdzie jest ona rzeczywiście pożądana z punku widzenia interesów i ograniczeń organizacji. Ponadto, technika ta stymuluje zaangażowanie i aktywny udział uczestników, a także umacnia ich determinację w poszukiwaniu odpowiedzi na kluczowe pytania.
Procedura postępowania w Brainsteering:
A oto i procedura postępowania w brainsteering – seven steps to better
brainstorming:
Krok 1. Rozpoznanie kryteriów decyzyjnych organizacji
❎ Błędy popełniane w tradycyjnej burzy mózgów:
Wiele pomysłów wygenerowanych w czasie tradycyjnej burzy mózgów nie ma szans na realizację, ponieważ ich wdrożenie wykracza poza możliwości organizacji. Apele o myślenie „poza schematami” (outside-the-box) nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, jeśli te „schematy” stanowią realne ograniczenia uwarunkowane zasadami, sytuacją ekonomiczną organizacji oraz otoczeniem rynkowym i instytucjonalnym, w którym działa.
✅ Podejście w Brainsteering:
Należy 🩺 zdiagnozować ograniczenia dla kreatywności w organizacji – co decyduje o tym, że niektóre pomysły są uznawane za wartościowe i realizowane, a inne nie:
- Jakie kryteria są stosowane podczas oceny pomysłów?
- Jakie kryteria są stosowane podczas selekcji pomysłów?
- Czy można zmienić te kryteria lub je ustanowić, gdy nie istnieją?
- Jakie pomysły uznawane są w organizacji za dobre?
- Jakie pomysły uznawane są w organizacji za wykonalne?
- Jakie pomysły są najczęściej realizowane w organizacji?
🧠 Korzyści: Wygenerowane w czasie burzy mózgów pomysły mają większą szansę na wdrożenie.
Krok 2. Zadawanie właściwy pytań
❎ Błędy popełniane w tradycyjnej burzy mózgów:
Brak właściwej organizacji i struktury pracy zmniejsza efektywność burzy mózgów – uczestnicy konkurują o czas na przedstawienie pomysłów, omawiają kilka tematów jednocześnie itd.
✅ Podejście w Brainsteering:
Należy zorganizować warsztat wokół zbioru odpowiednich pytań, które zespół będzie badał w podgrupach podczas sesji generowania pomysłów (→ krok 4 i 5). Łącznie należy opracować około 15-20 pytań na warsztat dla około 20 osób.
Właściwe pytania mają dwie cechy:
- 👓 Zmuszają uczestników do przyjęcia nowej perspektywy.
- ⭕ Ograniczają przestrzeń konceptualną, którą zespół będzie eksplorował, ale nie są tak restrykcyjne, aby wymuszać określone odpowiedzi.
A oto kilka ❓ przykładowych pytań, które producent obuwia sportowego mógłby zadać, pragnąć opracować nowy, innowacyjny produkt:
- Jakie są najczęstsze problemy, z jakimi borykają się biegacze podczas długich dystansów?
- Jakie nowe technologie można wykorzystać, aby stworzyć buty, które zmniejszą ryzyko kontuzji?
- Jakie inspiracje można zaczerpnąć z innych dziedzin (np. biomechaniki, chemii organicznej)?
- Jakie nowe technologie amortyzacji można wykorzystać, aby zmniejszyć ryzyko kontuzji?
- Jakie inteligentne funkcje można dodać do butów, aby monitorować postępy i motywować użytkowników?
🧠 Korzyści: Pytania pobudzają kreatywność oraz porządkują pracę grupy.
Krok 3. Zespół
❎ Błędy popełniane w tradycyjnej burzy mózgów:
Do udziału w burzy mózgów często zapraszane są osoby ze względu na stanowisko, jakie pełnią w organizacji, a nie na posiadaną wiedzę i umiejętności.
✅ Podejście w Brainsteering:
Do udziału w sesji burzy mózgów należy zaprosić odpowiednie osoby, czyli takie, które posiadają wiedzę i doświadczenie niezbędne do udzielenia odpowiedzi na postawione pytania (→ krok 2). Grupa brainstormingowa powinna obejmować osoby z doświadczeniem bezpośrednim (tzw. osoby z pierwszej linii), np. z działu obsługi klienta czy przedstawicieli handlowych.
🧠 Korzyści: Wybór odpowiednich osób może pomóc zidentyfikować nieoczekiwane problemy oraz odkryć nowatorskie rozwiązania.
Krok 4. Podział na podgrupy
❎ Błędy popełniane w tradycyjnej burzy mózgów:
Tradycyjna burza mózgów prowadzona jest zazwyczaj w dużej grupie, przez co sesja bywa nużąca, a nie wszyscy uczestnicy mają okazję oraz odwagę się wypowiedzieć (duża grupa może wzmagać lęk przed oceną).
✅ Podejście w Brainsteering:
- Należy podzielić uczestników sesji na kilka podgrup.
- Każda podgrupa powinna pracować równolegle z 5-6 pytaniami, innymi niż pozostałe grupy.
- Każda podgrupa powinna pracować z tematami (pytaniami), na których najlepiej się zna.
- Należy utworzyć osobną grupę dla tzw. zabójców pomysłów (np. szefostwa, gadulskich, ekspertów itd.), tak by ich obecność nie blokowała kreatywności pozostałych grup.
🧠 Korzyści: efektywne wykorzystanie czasu i umiejętności uczestników, szersze spojrzenie na problem, większa swoboda wypowiedzi.
Krok 5. Generowanie pomysłów
❎ Błędy popełniane w tradycyjnej burzy mózgów:
W czasie tradycyjnej burzy mózgów grupa rozprasza energię, próbując rozwiązać kilka problemów jednocześnie; sesja zamykana jest przedwcześnie, po doświadczeniu impasu twórczego lub pierwszych trudności.
✅ Podejście w Brainsteering:
- Każda grupa pracuje nad jednym pytaniem przez 30 minut.
- Pomysły, które nie dotyczą omawianego w danym momencie pytania są parkowane.
- Kreatywność potrzebuje czasu, nie można zrażać się początkowymi trudnościami.
- Początkowo sesja może przypominać tradycyjną burzę mózgów. Rezultaty nie pojawią się natychmiast, ale z czasem i konsekwencją w działaniu, gdy podgrupy zaczną udoskonalać pierwsze, niedoskonałe jeszcze pomysły.
- Aby zmotywować zespół, warto przedstawić przykłady problemów, które zostały rozwiązane z sukcesem przy pomocy techniki Brainsteering.
🧠 Korzyści: zogniskowanie twórczej energii na konkretnych obszarach problemowych, zwiększona motywacja do działania oraz konsekwencja w realizowaniu celów.
Krok 6. Podsumowanie sesji burzy mózgów
❎ Błędy popełniane w tradycyjnej burzy mózgów:
W tradycyjnej burzy mózgów pomysły oceniane i wybierane są kolektywnie, przez wszystkich uczestników spotkania, przez co często wygrywają pomysły najbardziej popularne, a nie najlepsze z punktu widzenia interesów organizacji. Ponadto, należy pamiętać, że tylko nieliczni uczestnicy sesji posiadają na tyle dogłębne zrozumienie sytuacji (organizacji oraz jej otoczenia), aby podjąć realną decyzję wdrożeniową czy inwestycyjną.
✅ Podejście w Brainsteering:
Każda grupa powinna zawęzić listę pomysłów wygenerowanych w trakcie sesji burzy mózgów do kilku (jej zdaniem) najbardziej wartościowych, a następnie przedstawić je całej grupie. Zamiast wybierać zwycięzców, warto zakończyć sesję, omawiając szczegółowo kolejne kroki: w jaki sposób dokonany zostanie wybór najlepszych pomysłów oraz w jaki sposób uczestnicy dowiedzą się o podjętej decyzji.
🧠 Korzyści: wybór rozwiązań efektywnych, a nie najbardziej popularnych, transparentność procesu decyzyjnego, struktura procesu pozwala każdemu uczestnikowi grupy wyrazić swoje zdanie.
Krok 7. Informacja zwrotna po zakończeniu sesji
❎ Błędy popełniane w tradycyjnej burzy mózgów:
Uczestnicy nie otrzymują informacji na temat dalszych losów pomysłów.
✅ Podejście w Brainsteering:
Decyzje dotyczące pomysłów powinny być podejmowane szybko – wraz z upływem czasu zmniejszają się szanse na ich wdrożenie. Należy poinformować uczestników sesji burzy mózgów o decyzjach dotyczących ich pomysłów, nawet jeśli zostały one odrzucone. Odrzucenie pomysłów powinno być odpowiednio uzasadnione tak, aby uczestnicy mieli możliwość zrozumieć proces decyzyjny oraz udoskonalić swoje pomysły w przyszłości.
🧠 Korzyści: otwarta komunikacja motywuje uczestników do udziału w kolejnych burzach mózgów oraz do zaangażowania we wdrażanie pomysłów.
Nota finalis
Uwaga! Pamiętaj, że żadna technika kreatywnego myślenia czy oceny pomysłów nie zastąpi holistycznego programu zarządzania kreatywnością w organizacji. Kreatywni jesteśmy codziennie, w różnych porach dnia, a nie tylko w czasie organizowanych doraźnie spotkań i warsztatów. Poszczególne elementy systemu zarządzania kreatywnością (np. ludzie, procesy, niematerialne i materialne środowisko pracy) powinny wzajemnie się wspierać, pobudzając aktywność twórczą zespołów, także w sytuacjach całkiem nieformalnych i spontanicznych.
Poznaj szerszy kontekst:
Dowiedz się więcej na temat technik kreatywnego myślenia.
Dowiedz się więcej na temat procesu kreatywności.
Dowiedz się więcej na temat klimatu dla kreatywności.
Dowiedz się więcej na temat motywowania do zachowań kreatywnych.
Dowiedz się więcej na temat cech osób kreatywnych.
Dowiedz się więcej na temat burzy mózgów oraz dobrych praktyk brainstormingu.
Dowiedz się więcej na temat typologii kreatywnych pomysłów.
Dowiedz się więcej na temat kreatywności zespołu.
🤖 Czy sztuczna inteligencja jest kreatywna?
